Ateroskleroz Türleri

Aterosklerotik Kalp Hastalığı Nedir

Koroner kalp hastalıkları, dünyada erken ölümlerin tespit edilen en büyük nedenidir. Aterosklerotik kalp hastalığı da dünyadaki en yaygın ölüm ve hastalık sebebi olarak gösterilir.

Aterosklerotik kalp hastalığı, koroner arterlerde ortaya çıkan kolesterol tabakalarının oluşmasına bağlı olarak damarların tıkanmasına kadar lümenlerin tıkanması sebebiyle ortaya çıkan kronik ve patolojik olan değişiklik olarak görülebilir.

Koroner arterlerdeki değişiklikler, kalp kasının tropizmini ve bunun sonucu olan kalbin temel işlevlerinin tam olarak gerçekleşememesine neden olur.

Aterosklerotik Kalp Hastalığı Nedir ?

Aterosklerotik kalp hastalığı, kalbi besleyen koroner dolaşım sistemine ya da beyni besleyen serebral dolaşıma etki eden bir hastalıktır. Aterosklerotik kalp hastalığı, kalp krizi, akut inme, kalp yetmezliği gibi ölümcül hastalıkların sebebi olarak gösterilen bir hastalıktır.

Hastalığın ilerleyişi nasıldır?

Aterosklerotik kalp hastalığının nasıl başladığına dair iki farklı hipotez ortaya konulmuştur. Bu iki hipotezi de destekleyen bulguların varlığı incelendiğinde ikisinin de tam olarak olmasa da kısmen doğru olduğu sonucuna varılabilir. Lipit hipotezine göre; kan plazması içerisinde yer alan LDL endotelin içinde bulunan oksitler sebebiyle kalp hastalığı için risk oluşur. Damar duvarı hasar görünce, bir yangı tepkisi ortaya çıkar. Zamanla yüksek miktarda lipitler birikir ve hastalık ilerleyerek son olarak düz kas hücreleri köpük hücrelerine dönüşür. Böylelikle damar tıkanıklığı ortaya çıkarak diğer ölümcül hastalıklar da tetiklenmiş olur.

Ateroskleroz Türleri

Ateroskleroz

Damar sertliği olarak bilinen Ateroskleroz, atardamarların içerisinde yağ bulunduran plakaların oluşumu ve karakterize bir şekilde damarlarda sertliğe sebep olan, darlık oluşturan bir hastalıktır. Ateroskleroz rahatsızlığında, Aterosklerotik damarlar kalınlaşır, sertleşir ve sonunda tıkanır. Tüm dünyada en yaygın damar tıkanıklığı sebebi Aterosklerozdur. Ateroskleroz, atardamarların da en yaygın hastalığıdır. Yağ ve kolesterol, damar duvarı içerisinde plaklar adı verilen kümelenmeler şeklinde birikir ve bu birikintiler damarların işlevinin bozulmasına sebep olur. Aterosklerotik damarlar, daha sert bir hal alarak kan akımına engel olur ve zamanla plaklar kalınlaşarak kabalaşır. Bazen plağın üzerini örten damar tabakası yırtılır ve plak içerisinde yağ hücrelerini bulunduran materyaller, dolaşıma karışır. Böylelikle küçük damarların da tıkanmasına neden olur ve ölümcül bir hastalığa yol açar.

Fokal Kalsifik Ateroskleroz

Orta çaplı arterlerin yalnızca orta tabakasında media verilen alanın bölgenin sertleşmesidir. En çok bacak, kol ve üreme organlarına ait olan arterleri tutan Fokal Kalsifik Ateroskleroz, arterlerin iç tabakası sağlam olduğundan dolayı pıhtı oluşturmaz. Bu sebeple arterler tıkanmaz. Arterin orta tabakasındaki düz kas hücreleri ise çok fazla kalsiyum depolar. Burada bulunan arterler de sertleşerek, yılan derisine benzeyen bir hal alır. Bu tip sertleşmeler, genelde 50 yaş üzerinde görülür. Çok nadir de olsa daha erken görülme riski vardır. Yaşlılarda, kortizon tarzı ilaç kullanan bireylerde ve şeker hastalarında sıklıkla görülür.

Arterioloskleroz

Hipertansiyon hastalarında sıklıkla görülen küçük çaplı damar değişikliği olan Arterioloskleroz, büyük çaplı damarları da etkileyebilen bir rahatsızlıktır.

Aterosklerotik Kalp Hastalığı Nedenleri

Aterosklerotik kalp hastalığının ilerlemesine sebep olan birçok faktör bulunmaktadır. Nedenleri genellikle genetik olsa da beslenme yoluyla da hastalığın ortaya çıkması yüksek ihtimaldir.

Yüksek Tansiyon 

Her üç kişiden birinde görülen yüksek tansiyon, her kalp hastalığının olduğu gibi Aterosklerotik kalp hastalığının da tetikleyicisi olarak görülür.

Sigara

Sigaranın zararları arasında, kalp damarlarında tıkanıklığa yol açması da bulunmaktadır. Bu sebeple sigara kullanımı da Aterosklerotik kalp hastalığının sebepleri arasında yer alır.

Obezite

Damarlar, aşırı yağlanma sebebiyle de tıkanabilir. Obezite, damar tıkanıklığına yol açması sebebiyle Aterosklerotik kalp hastalığını da etkileyen önemli faktörler arasında görülmektedir.

Hareketsiz Yaşam

Sürekli oturarak ya da yatarak gününü geçiren bireyler, hareket etmediklerinden gün geçtikçe özellikle kas damarları daralmaktadır. Bu sebeple uzmanlar, her hastalığın tetikleyicisi olabilen hareketsiz yaşama karşı olarak kampanyalar düzenlemiştir. Ülkemizde düzenlenen bu kampanyalardan birisi de “Günlük en az 10.000” adım kampanyasıdır.

Kanda Lipitlerin Yükselmesi

Kireçli suyun aktığı boruların içi, bir süre sonra kireçle dolar hatta tıkanır. Kanda lipitlerin yükselmesi de damarlar için aynı şeyi yapar. Kanımızda bulunan lipitler, normalden fazlaysa damarın duvarına yapışarak onu daraltır hatta tıkar. Bunun sonucunda tıkanan damarın kan ulaştırdığı organ işlevini yitirerek ölür. Kalp damarı tıkandığında ise insan ölmekte ya da kalbi eskisi gibi çalışamamaktadır.

Stres

Aklınıza gelebilecek her konudaki rahatsızlığın temel olmasa da dolaylı olarak sebebi olan stres, Aterosklerotik kalp hastalığının da sebepleri arasında yer almaktadır.

Endokrin Bozukluklar

Endokrin sisteminde oluşan hastalıklar ve bozukluklar, Aterosklerotik kalp hastalığını tetikler. Bu hastalıklardan bazıları; Diyabet, tiroid bozukluğu, kemik yumuşaması (raşitizm), kısırlık, obezite ve fazla kilo, hipofiz bezi, büyüme, hipertansiyon ve lipid bozuklukları.

Aterosklerotik Kalp Hastalığı Teşhis ve Tanı Yöntemleri

Aterosklerotik Kalp Hastalığı, oldukça yavaş ilerleyen bir rahatsızlıktır. Bu sebeple hastanın şikâyeti doğrultusunda, tanı konulma düzeyi yüksektir. Buna rağmen dünya istatistiklerine göre, en çok ölüm Aterosklerotik Kalp Hastalığı sebebiyle ya da sebep olduğu hastalıklar sonucu olmaktadır.

Anjiyografi

Diğer bir deyişle arteriografi, kan damarlarını ve vücutta bulunan organların içini yani lümen kısmını görselleştirme amacıyla kullanılan, atardamar, kalp odacıklarına ve damarları özel bir şekilde gösteren bir görüntüleme tekniği olarak tanımlanabilir. Anjiyografi, genel olarak kan damarının içerisinde radyo-opak bir zıtlık yaratan bir madde enjekte edilerek X ışını bazlı teknikler kullanılarak yapılan bir teşhis yöntemidir.

Doppler Ultrason

Doppler Ultrason, ses dalgalarının yansıması kullanılarak kan akışının görüntülenmesini sağlayan bir tanı yöntemidir. Adından da anlaşılabileceği gibi bir ultrason türü olan Doppler Ultrason, bacak, kol, boyun tarzı büyük arterlerdeki kan akışını gözlemlemek için kullanılır. Bu damarların genel anlamda tıkanıp tıkanmadığına bakılan Doppler Ultrason yönteminde, küçük arterler gözlenemez.

Radyoaktif İzotoplar

Radyoaktif İzotoplar, atom sayısı aynı olan fakat atom ağırlıkları farklı olan izotoplara verilen isimdir. Bu atomların çekirdeklerindeki proton sayıları aynı olsa da nötron sayısı farklılık gösterir. Radyoaktif İzotoplar, elektromanyetik ışık yayarlar ve zamanla normal bir izotopa dönüşür. Radyasyon adı verilen bu ışınlar, Aterosklerotik kalp hastalığı teşhisinde de kullanılır.

Efor Testi

Kalp-damar hastalıklarının tanı ve teşhisi için sıklıkla kullanılan bir yöntem olan efor testi, özellikle damar tıkanıklığı gibi hayati fonksiyonları etkileyen hastalıklarda kullanılır.

Sentez

Nükleer tıp olarak da bilinen Sintigrafi, canlılara verilen ışın ile birlikte etkin maddelerin ışın yaymalarını kullanarak dışarıdan gözlem yapılmasını ve tanı konulmasını sağlayan bir görüntüleme yöntemidir.

Bilgisayarlı Tomografi

1964 yılında, röntgen cihazından yola çıkarak bilgisayarlı tomografi cihazı üretilmiştir. Son yıllarda birçok hastalık, damar tıkanıklığı gibi rahatsızlıklar Bilgisayarlı Tomografi sayesinde rahatlıkla tespit edilebilmektedir.

Kalp hastalıklarını önlemek için yapılabilecek yaşam tarzı değişiklikleri:

• Sigarayı bırakmak
• Yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve diyabet gibi diğer sağlık koşullarını kontrol altına almak
• Düzenli egzersiz yapmak
• Tuz ve doymuş yağ oranı düşük bir beslenme
• Sağlıklı bir kiloda olmak
• Stresi azaltma ve yöneltme
• Hijyen kurallarına uyun.

Kaynak: https://www.habergalerisi.com/2019/10/03/aterosklerotik-kalp-hastaligi-nedir/