İki uçlu bozukluk veya bipolar bozukluk, iki ayrı hastalık dönemleriyle karakterize edlien bir ruhsal bozukluktur. Bu hastalık dönemlerinden bir tanesinde taşkınlık (mani), diğerinde ise çökkünlük (depresyon) bulunmaktadır. Birbirlerine zıt gibi görünen bu iki hastalık dönemi yatışma ve alevlenmeler seyreder. Hastalık dönemleri dışında ise hasta hemen tamamen normale döner.
Mani veya taşkınlık dönemi duygudurumun çok yükseldiği, hastanın aşırı coşkulu olduğu dönemdir. Bu dönemde hastada:
-Abartılı önemli düşünceler veya ayağı yere basmayan projeler,
-Kendini olduğundan çok daha yüksekte hissetme, büyüklük düşünceleri,
-Kendini aşırı enerjik hissetme,
-Uyku gereksiniminde azalma, hatta uyku gereksinimini inkâr etme,
-Sonuçlarını düşünmeden heyecanlı veya eğlenceli faaliyetlere kalkışma (çok fazla para harcama, aşırı hızlı araba kullanma) gibi sonuçlarını düşünülmeyen heyecanlı veya eğlenceli faaliyetlere kalkışma eğilimi görülebilir.
Depresyon veya çökkünlük dönemi ise yukarıda yazılan durumun tam tersidir.
Depresyonda ise hastada:
-Mutsuzluk, karamsarlık, umutsuzluk,
-Özgüvende azalma, değersizlik hissetme,
-Abartılı suçluluk veya pişmanlık duyguları,
-Eskiden zevk aldığı faaliyetlerden zevk alamama, iştahsızlık
-Uyku bozukluğu
gibi değişiklikler ve nedeni açıklanamayan ağrılar ortaya çıkabilir.
Tedavi edilmediği taktirde ağır bir seyir izleyebilen bir psikiyatrik rahatsızlık olan bipolar bozukluk bazı kişilerde mevsimsel bir dalgalanma gösterir. Sonbahar ve kış, depresif durumun, ilkbahar aylarıysa manik atakların gözlendiği aylardır.
Bipolar bozukluk genellikle ilaç ile tedavi edilmektedir. Doktorunuz ile sürekli iletişimde kalmak, doktorunuzun söylediklerini harfiyen uygulamanız hastalığın tedavisinde önemli bir yere sahiptir.
İlaçlar birincil tedaviyken, hastanın geçmiş devrelerin yarattığı kişisel ve sosyal zararları anlaması ve kabul etmesine yardımcı olmada ve gelecekte yaşayabilecekleriyle daha iyi başa çıkabilmesinde psikoterapi önemli bir rol oynar. Yineleyen hastalık dönemleri nedeniyle duygudurum dengeleyici ilaçların doktor kontrolünde uzun yıllar alınması gerekebilir.
