Obezite, günümüzde oldukça yaygın ve en önemli sağlık sorunlarından biri. Peki obezite hakkında bildiklerimiz ne kadar doğru?
Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Bilgi Baca, iki yıldır devam eden pandemi sürecinde zorunlu evde kalmanın hareketsizliğe, evde geçirilen uzun saatler boyunca sağlıksız beslenme ve atıştırmalık tüketiminin artmasıyla da obezitenin yaygınlaştığını söyledi.
Obezitenin günümüzde gerek çocuklarda gerekse yetişkinlerde kalpten diyabete, inmeden kansere kadar birçok hastalığa neden olabildiğini, bu nedenle mutlaka tedavi edilmesi gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Baca, obezite cerrahisinin multidisipliner yaklaşımla ve obezite cerrahisine uygun adaylara yapılması durumunda çok başarılı sonuçlar alınabildiğine dikkat çekti.
Toplumda doğru sanılan bazı yanlış bilgilerin tedavinin gecikmesine ya da olumsuz sonuçlara neden olabildiğine de dikkat çeken Prof. Dr. Baca, obezite hakkında doğru sanılan 8 yanlışı ve obezite cerrahisine uygun kriterleri, 6 soruluk test ile anlattırken, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
Obezite sadece estetik bir bozukluk değil, ciddi sonuçlara yol açabilen kronik bir hastalık. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre ‘obezite’, vücut yağ kütlesinin yağsız kütlesine oranla artması ile karakterize kronik bir hastalık olup, vücutta aşırı yağ depolanmasıyla ortaya çıkan fiziksel, ruhsal ve sosyal sorunlara neden olabilen enerji metabolizması bozukluğu’ şeklinde açıklanmış ve tüm dünyada kabul görmüştür. Dolayısıyla obezite bir sağlık sorunudur.
Obezite cerrahisi kişinin daha az yemek yiyerek mutlu olmasını ve zayıflamasını hedefler.
Hasta dikkat etmeyip doktorun ve diyetisyenin dediklerine uymazsa, tekrar eski kilosuna dönebilir.
Obezite cerrahisi isteyen herkese uygulanamaz. Kişinin obezite cerrahisine uygun bir aday olup olmadığına şu kriterlere bakılarak karar verilir:
-Herhangi bir hastalığı olmayıp sadece vücut kitle indeksi 40 kg/m2 ve üzeri mi?
-Vücut kitle indeksi 35 kg/m2 olup yanında tip-2 diyabet, hipertansiyon, uyku apnesi, astım vb yandaş hastalığı var mı ve bu hastalıklar yaşam kalitesini olumsuz etkiliyor mu?
-Vücut kitle indeksi 27 kg/m2 ve eşlik eden hastalıkları olup, en az altı ay uzman eşliğinde diyet, egzersiz ve farmakolojik tedavi görüp fayda sağlayamadı mı?
-İleri kalp hastalığı, kanser, karaciğer sirozu vb hastalıkları var mı? Çünkü bu tür hastalığı olanlara obezite cerrahisi uygulanamıyor.
-Alkol ve madde bağımlılığı var mı? Bağımlı kişilere obezite cerrahisi uygulanamıyor.
-Üreme çağında olup yakın zamanda anne olmayı düşünüyor mu? Eğer yakın zamanda anne olmayı planlıyorsa mutlaka hekimine danışmalı. Çünkü obezite cerrahisi ameliyatı sonrası 24 ay hamilelik önerilmiyor.
Obezite cerrahisi için ne ameliyatı yapılacağına hasta kendi karar veremez. Herkese ameliyat uygulanamaz. Obezite cerrahisinde tüm dünyada yaygın olarak kullanılan ameliyat ‘Sleeve Gastrektomi’dir. (tüp mide) Fizyolojik ve fonksiyonel sonuçları daha iyi olduğu için tercih edilir. Fakat hastanın yaşı, vücut kitle indeksi, eşlik eden hastalıklar, yeme alışkanlıkları yapılacak tekniğe karar vermede büyük rol oynar. Tüm konsültasyonlar tamamlandıktan sonra cerrah ve hasta hangi ameliyatın uygulanacağına birlikte karar vermiş olur.
Obezite cerrahisinde doğru hasta seçimi, doğru endikasyon, doğru ameliyat yöntemi çok önemli. Obezite cerrahisinin deneyimli, donanımlı bir merkezde profesyonel bir ekip tarafından yapılması gerekir. Obezite cerrahisine bağlı risk, bir mide ameliyatı riskinden daha yüksek değil. Midenin bir kısmının alınması veya işlem görmesi hastada önemli bir eksiklik yaratmaz. Obezite nedeniyle cerrahi önerilen bir hastada gelişebilecek ameliyat komplikasyonları mevcut obez haline göre daha az riskli.
Obezite cerrahisi geçiren bir hastanın hastane ve ekiple en az iki yıllık yolculuğu olur. Takipler uzun süre devam eder. Ameliyat sonrası ilk kontrolden sonra 1. ay, 3. ay, 6. ay, 1. yıl ve 2. yıl düzenli kontrol ve kan tetkikleri yapılır. Sonuçlar değerlendirilerek gereklilik halinde vitamin ve mineral destekleri sağlanır.
