Diyabet ve hipertansiyon, kronik böbrek yetmezliğinin yüzde 60 oranında en önemli sebepleri olarak öne çıkıyor. Tuz tüketimi artıkça hipertansiyon riski de artarken, Pratisyen Hekim Dr. Rana Ömürova, tuz kısıtlaması, düzenli egzersiz ve kilo verme gibi yaşam tarzı değişikliklerinin kronik böbrek yetmezliğini önlemede etkili olduğunu söyledi.
Böbrek yetmezliği akut ve kronik olarak seyredebiliyor. Akut böbrek yetmezliği haftalar, günler gibi kısa süreli aniden gelişen bozukluklar iken, 3 aydan daha uzun süreli böbrek çalışma bozuklukları kronik olarak kabul ediliyor. Akut böbrek yetmezliği çoğunlukla düzenlenebilirken, kronik yetmezlik ilerleyici ve kalıcı olabiliyor.
Kronik böbrek yetmezliğine yol açan nedenlerin başında diyabet ve hipertansiyon geliyor. Yani kronik böbrek yetmezliklerinin yüzde 60’ı bu iki sağlık sorunundan kaynaklanıyor.
Bu hastalıklar ise aşırı tuz kullanımı ile yakından ilgili. Dr. Rana Ömürova, diğer böbrek yetmezliği nedenlerini nefrit denen böbrek iltihapları, idrar yolu enfeksiyonları, taş hastalıkları, genetik hastalıklar ve yine böbreğin kistik hastalıkları olarak sıraladı.
Aşırı tuz tüketiminin tansiyonu yükselttiğine, damarlardaki basıncı arttırarak böbreklere zarar verdiğine değinen Dr. Rana Ömürova, tuz tüketimini azaltıcı ipuçlarını şöyle sıraladı:
“Yemek pişirirken kullandığınız tuz miktarını yavaş yavaş azaltın, ağız tadınız zamanla az tuza alışacaktır. Yemeklerinizi lezzetlendirmek için tuz yerine çeşitli baharatlar, dereotu, maydanoz, limon ve sarımsak gibi besinler kullanın. Çocuklarınızda yemeklerine tuz ekleme alışkanlığı gelişmemesi için sofranızdan tuzu ve tuzlu sosları kaldırın.
Satın almadan önce hazır besinlerin üzerindeki etiketi mutlaka okuyun. Daha az tuz içerenleri tercih edin. Turşu, konserve, salamura yaprak, zeytin ve peynir gibi besinleri tüketmeden önce mutlaka yıkayın ya da suda bekletin. Daha fazla taze sebze ve meyve tüketin.”
Sivas Numune Hastanesi Nefroloji Uzmanı Dr. Meryem Timuçin, 10 Mart Dünya Böbrek günü ile ilgili açıklamalarda bulundu. Kronik böbrek hastalığının son yıllarda ciddi bir artış gösterdiğini vurgulayan Uzm. Dr. Meryem Timuçin, “Kronik böbrek hastalığı son yıllarda tüm dünyada adeta bir salgın şeklinde artış göstererek ciddi bir sağlık sorunu haline gelmiştir. Bu hastalığın önemine dikkat çekmek için her yıl Mart ayının ikinci Perşembe günü ‘Dünya Böbrek Günü’ olarak kutlanmaktadır.
Kronik böbrek hastalığı dünya çapında önemli bir halk sağlığı sorunudur, erken fark edilip tedavi edilmediği zaman ağır böbrek yetmezliği ve ölüm ile sonuçlanabilir. Dünya genelinde kronik böbrek hastalığının görülme oranı yüzde 10 – 12 civarındadır” dedi.
Uzm. Dr. Timuçin, kronik böbrek hastalığının nedenlerini sıralayarak, “Kronik böbrek hastalığının en sık görülen nedenleri şeker hastalığı, yüksek tansiyon, nefritler, kistik böbrek hastalıkları ve üroloji (idrar yollarında taş veya tıkanıklık) problemlerdir. Kontrolsüz şeker hastalığı, kontrolsüz hipertansiyon, kalp hastalığı, şişmanlık, ileri yaş, ailede böbrek hastalığı öyküsü, sigara ve sık ağrı kesici ilaç kullanımı kişiyi böbrek hastalığı açısında yüksek riskli hale getirmektedir. Kronik böbrek hastalığı genellikle belirti vermeden sinsi bir şekilde son dönem böbrek yetmezliğine yani diyaliz aşamasına ilerlemektedir. Bu nedenle riskli kişiler başta olmak üzere herkesin düzenli olarak sağlık taramasında geçmesi, basit kan ve idrar testi ile böbrek fonksiyonları kontrol ettirmesi gerekmektedir. Erken teşhis ve tedavi edilemeyen kronik böbrek hastalığı son dönem böbrek yetmezliğine ilerlemekte, bu aşamada diyaliz ve böbrek nakli tedavileri gündeme gelmektedir” dedi.
